Marteling in Spanje“Met de goedkeuring van de Spaanse Audiencia Nacional, onder de bescherming van de autoriteiten, het negeren of zelfs legitimeren door de media en het stilzwijgen van de meerderheid van de politici, doen de beulen hun werk.”In Spanje is een anti-terreur wet met vergaande bevoegdheden van kracht. Die maakt het mogelijk verdachten te arresteren en direct te isoleren van de buitenwereld, in eerste instantie voor drie dagen maar met een optie tot vijf. In deze zogenaamde “incomunicado” periode, dus voor het eerste contact met een rechter, heeft de verdachte vrijwel geen rechten. Zo heeft hij niet de kans te spreken met een advocaat van zijn keuze. Een advocaat die hem wordt toegewezen kan evenmin met zijn cliënt overleggen voordat deze een verklaring aflegt en de advocaat is verplicht om tijdens het afnemen van de verklaring te zwijgen. Ook contact met familie of een (vertrouwens)arts is verboden. Wat opvalt is dat bijna alle verdachten in die drie of vijf dagen een
(zelfbelastende) verklaring af leggen, volgens diverse mensenrechten-organisaties
vaak onder marteling. Veel verdachten trekken hun verklaring weer in,
wanneer ze na deze dagen voor de rechter-commissaris verschijnen en dienen
een aanklacht wegens marteling in. Een van de bronnen voor dit beknopte overzicht is het jaarrapport van Torturaren Aurkako Taldea (TAT), een Baskisch collectief tegen marteling. In dat jaarrapport vonden we een balans over het jaar 2001 met getuigenissen van een honderdtal slachtoffers van marteling. In het jaarrapport worden 100 zaken van marteling gedocumenteerd: slaan (met boeken, kranten, stokken en de kolf van een pistool), elektroden, verstikkingstechnieken (plastic zak over het hoofd) en technieken van lichamelijke uitputting, in combinatie met psychologische marteling: manipulatie van het bewustzijn, inperking of opschorting van de meest elementaire behoeften zoals slaap, toilet en voedsel, bedreigingen, vernederingen, beledigingen, lange en voortdurende verhoren, het doormaken van schijnexecuties of schijnmartelingen, het blootstellen van de gevangene aan de schreeuwen van andere gedetineerden die onder martelingen lijden… In het jaarrapport springt met name de rol van de Guardia Civil in het oog als het meest gewelddadige en vernederende veiligheidscorps. Het rapport gaat uitgebreid in op de straffeloosheid die de folteraars in Spanje genieten en de instemming van het Nationaal Gerechtshof; er wordt gesproken over de bescherming en kwijtschelding van straf voor overheidsdienaren die over de schreef zijn gegaan. Tevens beschrijft het rapport het verzwijgen en legitimeren van deze praktijken door de massamedia, en het stilzwijgen van de meeste politici over deze kwestie. Daarnaast zijn er nog de omstandigheden waaronder de arrestanten vastzitten gedurende de eerste dagen van hun hechtenis, die marteling mogelijk maken. Na het bestuderen van de rapporten trekken wij de conclusie dat Spanje niet de intentie heeft om serieus iets aan het martelen te doen. Te veel organen van het staatsapparaat zijn er daadwerkelijk bij betrokken en doen er hun voordeel mee. Erger nog, het martelen lijkt zich uit te breiden: de slachtoffers worden steeds jonger, en richten zich ook steeds meer op andere groepen zoals immigranten. De Spaanse staat onder leiding van Aznar lijkt werkelijk geen enkel middel meer te schuwen om kritiek en oppositie in de kiem te smoren. Internationale organisaties en NGO’s hebben bij diverse gelegenheden klachten ingediend en hun verontrusting getoond vanwege het voortduren van martelpraktijken in Spanje. We hebben er een aantal op een rijtje gezet: Amnesty International
Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties
Er bestaan nog vele andere organisaties die hun eigen jaarverslagen uitbrengen die de hiervoor geschetste gevallen onderschrijven en vermelden. Hieronder volgt een lijstje van internetadressen waar men artikelen van groot belang tot dit thema kan aantreffen: TAT - TORTURE in Basque Country REPORT 2001 Europese Commissie voor de Preventie van Marteling: Mondiale Organisatie tegen het Martelen: Basque red net: Baskische dagblad ‘Gara’: |