16 Januari 2003:

Nederland een jaar lang actief medeplichtig aan Spaanse onderdrukking

16 januari 2003, het is precies een jaar geleden dat een speciaal aanhoudingsteam van de politie in Amsterdam de Catalaanse activist en zanger Juanra Rodríguez aanhield. In de daaropvolgende nacht viel een enorme politiemacht met veel machtsvertoon het voormalig kraakpand “Vrankrijk” binnen, de logeerplek van Juanra.

Nu, een jaar later, heeft Juanra al 8 maanden onder verzwaarde omstandigheden vastgezeten in Vught.
Begin maart zal de Hoge Raad een beslissing nemen over het bezwaar tegen uitlevering dat Juanra’s advocaat heeft ingediend. Mocht dat negatief voor Juanra uitvallen, dan zal de Minister van Justitie besluiten of en wanneer hij Juanra uitlevert, en daarmee hoever Nederland zal meewerken aan politieke onderdrukking. Bij uitlevering zal Nederland feitelijk marteling als verhoormethode legaliseren.

Dat kan en mag niet gebeuren!

Maar eerst een overzicht van de gebeurtenissen tot nu toe:

Al snel bleek dat de overval op 16 januari 2002 was uitgevoerd in opdracht van Spanje. Volgens de Spaanse officier van Justitie zou Juanra verdacht worden van het leveren van informatie aan de Baskische afscheidingsbeweging ETA.
Althans, dat was het eerste verhaal. In de loop van het afgelopen jaar kwamen er steeds meer, elkaar vaak tegensprekende versies van de beschuldigingen. Nu eens was Juanra in 2001 lid geweest van een ETA-commando dat in 1999 ophield te bestaan, dan weer zou hij medeplichtig zijn geweest aan een moord die nooit is gepleegd. Vaak stonden er enorme, aantoonbare fouten in de Spaanse processtukken.
En telkens bleek Juanra’s naam maar eenmaal echt opgedoken te zijn: in een verklaring die onder marteling van iemand was verkregen, een verklaring die de desbetreffende persoon gelijk bij de voorgeleiding voor de rechter-commissaris weer heeft ingetrokken, na de eerste vijf dagen in hechtenis te zijn geweest bij de Guardia Civil en waarin deze geen enkel contact met advocaten of familie had gehad. Zijn aanklacht over de marteling is, uiteraard, nog steeds niet in behandeling genomen in Spanje.

Ondertussen zat Juanra al maanden onder een extra zwaar regime in Vught. Geen boeken, nauwelijks bezoek, 23 uur per dag in de cel en altijd alleen luchten. Nederland wou ook eens spierballen laten zien, en aantonen dat het mee kon komen met de grote jongens als het om mishandeling van wegens ‘terrorisme’ verdachte mensen ging...
Tijdens het uitleveringsproces ging Spanje door met steeds wisselende beschuldigingen. Op 25 juni werd het zelfs de Nederlandse rechter te gortig. Hij besloot Juanra voorlopig op vrije voeten te stellen, totdat Spanje op zijn minst duidelijk kon maken waarvan Juanra eigenlijk verdacht werd.

Uiteraard wilde Spanje dit niet op zich laten zitten, en dus werd de druk flink opgevoerd. Niet met bewijzen, door dat soort futiliteiten laten de Spaanse autoriteiten zich niet storen bij hun onderdrukking van politiek verzet. Spanje heeft een lange, bloedige en uiterst ondemocratische traditie hoog te houden. Dit is het land waar in de jaren tachtig de sociaal-democraten gebruik maakten van doodseskaders (de zogenaamde GAL). En waar nu al jaren de PP aan de macht is, de politieke erfgenaam van Franco. Deze partij heeft een totale oorlog ontketend tegen de Baskische onafhankelijkheidsbeweging. Politieke partijen, kranten, jongerenorganisaties, vakbonden, alles is tegenwoordig verboden. Maar het treft niet alleen Baskische mensen en organisaties. Spanje stelde in 2002 binnen de Europese Unie voor om ook de anti-globaliseringsbeweging voortaan maar tot ‘terroristisch’ te bestempelen. En ook vele andere sociale bewegingen zijn gecriminaliseerd door ongefundeerde aantijgingen van vermeende banden met ETA.

Ook het Europese Uitleveringsverdrag van 1996 is woordelijk door Spanje geschreven. Vlak daarvoor had België geweigerd om twee Basken naar Spanje uit te leveren, omdat ze daar op geen enkele wijze een eerlijk proces zouden kunnen krijgen. Het lukte de woedende Spaanse regering om het hele Uitleveringsverdrag gewijzigd te krijgen. Voortaan zou er binnen de EU per definitie geen politiek gemotiveerd verzet tegen uitlevering kunnen plaatsvinden. Simpel, door in het Verdrag te stellen dat alle EU-landen voorbeeldige democratieën zijn, en dus dat een rechter in een ander EU-land geen vragen meer zou mogen stellen bij een uitleveringsverzoek... Ook martelpraktijken - de jaarlijkse Amnesty-rapporten spreken boekdelen over Spanje - mogen geen reden meer zijn om uitlevering te weigeren.

In de procedure tegen Juanra ging het tot nu toe zoals Spanje gehoopt had. In juli 2002 kwam er een rammelende ‘definitieve’ versie van de beschuldigingen, met nog steeds geen enkel hard bewijs. Maar dat bleek voor de Nederlandse rechter geen belemmering om uitwijzing toch toelaatbaar te achten, onder het motto “er klopt geen hout van, maar dat zoeken ze daar verder maar uit”. Uiteraard – we zijn een beschaafd land tenslotte – was men wel “bezorgd” over de martelpraktijken in Spanje, maar daaruit mocht je toch niet afleiden dat Juanra gemarteld zou worden. En als dat toch gebeurde, kon hij toch klagen bij het hof in Straatsburg? Bovendien zou de rechter aan de minister vragen of Juanra toch maar niet gedurende de eerste vijf dagen in de gebruikelijke isolatiehechtenis terecht zou komen. Probleem opgelost, handen in onschuld gewassen.

Een klein smetje bleef er nog wel: de rechter zag niet in waarom Juanra zijn uitlevering in de gevangenis zou moeten afwachten. Hij had zich immers elke keer vrijwillig bij elk proces gemeld. Daarop besloot het Openbaar Ministerie zelf in te grijpen: uitlevering was niet genoeg. Nee, Nederland wilde zelf ook nog graag straf opleggen. U weet wel, 11 september enzo. Veiligheid! Straf! Repressie! Het moet maar eens afgelopen zijn! Ons aanzien in de wereld!
Dus na een nieuwe rechtszaak wist het Openbaar Ministerie eind oktober Juanra weer achter de tralies in Vught te krijgen. Daar zit hij op dit moment nog steeds.

Begin maart 2003 zal de Hoge Raad uitspraak doen over het cassatieverzoek (een soort hoger beroep) dat Juanra’s advocaat heeft ingediend. Mocht dat negatief uitvallen en, zoals eerder gezegd, Spanje heeft er alles aan gedaan om uitlevering binnen de EU zo makkelijk mogelijk te maken dan moet daarna de nieuwe of de zittende, demissionaire Minister van Justitie beslissen over deze politiek gevoelige uitlevering.

De huidige minister, Donner, heeft afgelopen week aangetoond wat hij van de mensenrechten en van de rechtsstaat denkt: zonder zelfs maar het Openbaar Ministerie in te lichten werd in het diepste geheim mullah Krekar naar Noorwegen uitgeleverd. Alleen de Amerikaanse regering werd op de hoogte gebracht. Daarbij schrok hij er zelfs niet voor terug om twee advocaten een nacht op te sluiten. Al eerder trok Donner de aandacht door noodwetjes, en door ver over zijn eigen bevoegdheden tot zelfs buiten de wet en internationale mensenrechtenverdragen te gaan.

Van Donner valt dus niet veel goeds te verwachten. Het is dan ook aan ons, samen met zoveel mogelijk mensen, om de politieke druk op hem of zijn opvolger te verhogen. In de komende tijd willen we op verschillende manieren die druk gaan verhogen. Daarbij hopen we op jullie steun te mogen rekenen. Hou je oren en ogen open voor aankondigingen!

Geen uitlevering aan een land dat
martelt!
Onmiddellijke vrijlating van Juanra!